Studenten VVAZ eisen structurele oplossing onkostenvergoeding
VVS en werkgroep studenten NETWERK VERPLEEGKUNDE
Bachelorstudenten verpleegkunde (VVAZ) moeten 4 jaar studeren om hun diploma te behalen. Dat heeft te maken met het kunnen halen van de Europees opgelegde stagenorm. Het 4de jaar is dan ook tot de nok gevuld met stage. Boeiend, maar dat brengt onkosten met zich mee, terwijl de onregelmatige uren van de stage een studentenjob bijna onmogelijk maakt. Het financiële plaatje vormt een extra drempel voor toekomstige studenten en dat terwijl de nood aan zorgpersoneel enorm is. “Elk jaar is het bang afwachten voor laatstejaarsstudenten of ze al dan niet een onkostenvergoeding van 1.000 euro krijgen, dat moet stoppen”, zegt VVS-bestuurder en voorzitter Werkgroep ‘Studenten Verpleegkunde’ bij NETWERK VERPLEEGKUNDE Robbe Van Leemput. Daarom lanceerden de Vlaamse Vereniging van Studenten (VVS) en de beroepsorganisatie NETWERK VERPLEEGKUNDE een petitie met als eis een structurele oplossing hieromtrent. De petitie werd intussen door meer dan 2000 studenten, onderwijs- en zorgpersoneel en andere sympathisanten ondertekend.
Om hun bachelordiploma te behalen moeten laatstejaarsstudenten Verpleegkundigen Verantwoordelijk voor Algemene Zorg (VVAZ) bijna een heel jaar stage lopen. Hiervoor betaalt een student 1.000 euro inschrijvingsgeld, in ruil moeten ze klinisch leiderschap opnemen samen met het reguliere personeel van zorginstellingen, met daarbovenop nog stageopdrachten en een bachelorproef.
Studenten VVAZ lopen twee periodes van telkens 420 uur, wat neerkomt op 24 weken of zes maanden. Dit maakt de opleiding als enige uniek ten aanzien van alle andere bestaande bacheloropleidingen in de zorg en daarbuiten.
Onkosten lopen soms hoog op
Stage lopen brengt logischerwijs onkosten met zich mee, alleen lopen deze bij studenten VVAZ ruim uit de hand. De onregelmatige stage-uren (late-, vroeg- of nachtdienst) maken het praktisch bijna onmogelijk om een studentenjob uit te oefenen. Bijkomend verplicht dit studenten om voor eigen transport te zorgen dat gepaard gaat met hoge brandstofkosten. Ook de parkeerkosten lopen hoog op. Zo krijgen studenten in de meeste gevallen geen gratis parkeerplaats en moeten ze daarom parkeren op de bezoekersparking wat tot 12 euro per dag kan kosten. “Ik zit in mijn laatste jaar en moest bijvoorbeeld voor mijn eerste verdiepende stage 436 euro aan parkeerkosten uit eigen zak betalen omdat studenten niet gratis mogen parkeren op de parking van het ziekenhuis”, getuigt Elise*. Openbaar vervoer is helaas vaak geen alternatief wegens de vroege en late stageshiften. Ook een stage-uniform en aangepast schoeisel kosten geld en worden niet altijd door de stageplaats voorzien.
‘Eenmalige onkostenvergoeding’
Het al dan niet vergoeden van stages kent een lange voorgeschiedenis die helaas als een soap leest. Bij de invoering van het extra opleidingsjaar voor bachelor verpleegkundestudenten in 2017 werd gesproken over betalende stages. Al snel werd duidelijk dat studenten hier minder voor te vinden waren. “Het zou overkomen alsof studenten dan betaald worden voor geleverde arbeidsprestaties,
terwijl dat helemaal niet het doel is van een (verdiepende) stage”, zegt Robbe Van Leemput, die vorig jaar zelf afstudeerde als VVAZ. “Studenten moeten nog altijd voldoende tijd krijgen om bij te leren en moeten alle leerkansen ten volle kunnen benutten”.
Tijdens de coronacrisis werden er dan ‘eenmalige onkostenvergoedingen’ uitbetaald als tussentijdse oplossing. Voorlopig werd deze vergoeding al vier jaar op rij uitbetaald door de Vlaams regering, omdat er na al die jaren nog steeds geen structurele oplossing is gekomen. Daardoor moeten de studenten via VVS en NETWERK VERPLEEGKUNDE ook elk jaar opnieuw op de barricade staan voor het behoud ervan. Het blijft echter steeds bang afwachten wat de Vlaamse regering zal doen.
Hoge verwachtingen van laatstejaarsstudenten
Daarnaast zorgt het aanhoudende personeelstekort in de zorgsector ervoor dat het reguliere personeel veel verwacht van de studenten verpleegkunde. “Dit gaat gepaard met bijzonder veel stress, de werkdruk is enorm en de onzekerheid over de onkostenvergoeding is groot”, aldus Robbe Van Leemput.
De onregelmatige werkuren, de veeleisendheid van de stages en financiële stress creëren heel wat drempels voor beginnende verpleegkundestudenten om verder te studeren. Een moeder van een studente verpleegkunde verwoordde het als volgt: “De vele maanden stage hebben onze dochter enerzijds veel kennis en levenswijsheid gegeven, maar anderzijds moet ze onder grote druk presteren in vroege of late shifts, om tot slot tijdens de vakanties te moeten gaan werken om toch maar alle kosten te kunnen dekken.”
Structureel kader en duidelijkheid voor (potentiële) studenten
Daarom een trio aan eisen vanuit de VVS en gesteund door NETWERK VERPLEEGKUNDE:
1. Geef vierdejaarsstudenten VVAZ duidelijkheid
Meer dan 2000 ondertekenaars van de petitie vragen dat er nog binnen deze legislatuur duidelijkheid komt naar ongeveer 1.680 vierdejaarsstudenten1 VVAZ over het ontvangen van een beloofde onkostenvergoeding, in september 2024. De tijd dringt. Schep klaarheid!
2. Structurele verankering onkostenvergoeding enkel voor vierdejaars VVAZ
Maak startende studenten VVAZ duidelijk waarop en waarom ze recht hebben in het kader van een onkostenvergoeding. Niet jaar per jaar, maar structureel en specifiek wat betreft de vierjarige opleiding die andere bacheloropleidingen totaal vreemd is.
3. Zorg ook voor welzijn van de toekomstige verpleegkundigen!
VVS vraagt om een grondige evaluatie van de gemaakte stage-afspraken. Dat gaat over het aantal uur per week dat dient gepresteerd te worden, de switch tussen shiften en het aantal weekends verspreid over een stageperiode. Verder vraagt VVS om in te zetten in de bekendheid én de opvolging van het meldpunt waar studenten negatieve stage-ervaringen kunnen melden. Tot slot vraagt VVS om basisvoorwaarden, eigen aan het reguliere zorgpersoneel: gratis parkeren, maaltijden, vergoeding van openbaar vervoer…
“Het zijn maar kleine gebaren die voor een VVAZ in spé veel betekenen. We oefenen zo een mooi beroep uit, het zou spijtig zijn als we studenten zouden verliezen door een gebrek aan erkenning of financiële lasten”, sluit Van Leemput af.
* Elise is een schuilnaam om de anonimiteit van de vierdejaarsstudente Verpleegkunde te waarborgen.
Wens je graag deel uit te maken van de werkgroep studenten NETWERK VERPLEEGKUNDE? Zeker welkom en meld je aan via DEZE link.