Rapport onderwijshervorming zorgkundigen
BEFEZO trekt aan de alarmbel
SITUERING VAN DE OPLEIDING
Dit rapport is het resultaat van een bevraging dat werd gericht naar leerkrachten BSO, richting ‘basiszorg en ondersteuning’, leerkrachten TSO gezondheidszorg en het volwassenonderwijs. Deze richtingen zijn start- of eindpunten om de beroepskwalificatie ‘zorgkundige’ te verwerven.
Na 6 jaar BSO krijgen afgestudeerden in deze richting geen beroepskwalificatie van zorgkundige maar van huishoudkundige en logistiek medewerker. Zij dienen nog een jaar SE-n-Se (‘secundair na secundair) te volgen om de beroepskwalificatie ‘verzorgende’ en ‘zorgkundige’ te verwerven.
Na 6 jaar TSO, richting ‘gezondheidszorg’, krijgen afgestudeerden een beroepskwalificatie ‘zorgkundige’.
Zowel SE-n-Se als het volwassenonderwijs zijn een vorm van startende zij-instroom voor wie na het bereiken van een diploma of andere loopbaan, een kwalificatie als ‘zorgkundige’ wil bereiken. Verwacht wordt dat afgestudeerden BSO vervolgen met een SE-n-SE om als zorgkundige aan de slag te gaan. Vanuit TSO wordt meer gemikt om door te stromen naar bachelor verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg (VVAZ) en na de SE-n-SE wordt er gemikt om door te stromen naar de basisverpleegkundige HBO5.
Voor zowel BSO als TSO als SE-n-Se was dit relatief nieuw gezien deze onderwijshervorming trapsgewijze werd ingevoerd sinds 2019.
Tijd voor evaluatie aldus BEFEZO. En dat bleek zeer terecht!
ALGEMENE CONCLUSIE
De cijfers spreken voor zich. De enquête is representatief en dekt heel wat scholen uit diverse netten. De onderwijshervorming werpt op dit moment weinig vruchten af. De diversificatie doordrukken in een vertakt opleidingssysteem lijkt te leiden tot vermindering van zorgcompetentie en verhoogt de doorstroming niet.
Zowel leerkrachten als de sector (de verantwoordelijken voor de stageplaatsen) voelen zich niet goed bij deze hervorming. Er zijn twijfels over de aanpak, het gebrek aan leerinhoud, de afbouw van lesinhouden ‘zorg’, minder tijd voor stagebegeleiding zowel vanuit onderwijs als zorginstelling, … Dit alles wordt duidelijk niet geapprecieerd. Stage doen zonder voldoende begeleiding is eigenlijk een vorm van verdoken oplossen van een tekort aan zorgpersoneel op stageplaatsen. Dat kan en mag nooit een didactische of pedagogische doelstelling worden.
Daarnaast zijn er twijfels over hoe een 7de jaar, het SE-n-Se, dat uiteindelijk zorgt voor de beroepskwalificatie als zorgkundige, voldoende competentie kan aanleren in één jaar. Er zijn twijfels over de competentie van een afgestudeerde zorgkundige als die doorstroming er zelfs al van komt. Leerkrachten geven duidelijk aan dat het bijzonder moeilijk wordt om in het SE-n-SE jaar goed opgeleide zorgkundigen op te leiden. Vooral omdat hier zowel de beroepskwalificatie verzorgende en zorgkundige dient behaald te worden. Dit betekent opnieuw dat er heel wat huishoudkundige en logistieke leerinhouden aan bod moeten komen en dit ten koste van zorghandelingen en de uitgebreide toevertrouwde verpleegkundige handelingen.
"Dat is niet louter zorg van onderwijs of zorgsector. Veiligheid van zorg is een fundamenteel gegeven die iedere kwetsbare mens kan raken." zo meent de voorzitter BEFEZO, Paul Cappelier.
Lees HIER ook de reactie van NETWERK VERPLEEEGKUNDE ten aanzien van de vele interviews en reacties in de pers.