Nieuw wetsontwerp versterkt de nieuwe rol van de VVAZ
Geen stilstand meer, eindelijk!
Vanmorgen werd het wetsontwerp voor een grondige hervorming van het verpleegkundig beroep goedgekeurd op de federale ministerraad. Lees het wetsontwerp HIER, lees de memorie van toelichting bij de wet HIER.
Sinds de jaren '70 en 80' zijn verpleegkundigen in de weer met het ter tafel brengen van hun standpunten en verwachtingen door het organiseren van ronde tafels, onderzoeksrapporten, bevragingen, panelgesprekken, memorandia,... met uitzondering van de laatste 5 jaar is ons beroep echter tientallen jaren onderhevig geweest aan stilstand. Hier komt nu een einde aan! En dat is hoognodig!
Zo hebben de verpleegkundige functies de afgelopen jaren een tweezijdige stroomversnelling doorgemaakt. Enerzijds de invoering van de nieuwe verpleegkundige functies ‘verpleegkundig specialist’, ‘verpleegkundig onderzoeker’ en 'basisverpleegkundige'. Anderzijds de aankomende randwetgevingen voor de Activiteiten van het Dagelijkse Leven (ADL), de bekwame helper en de gestructureerde zorgteam. Deze moeten het waar maken dat iedere verpleegkundige functie haar toekomstige rol ten volle op kan nemen.
Waarom hoognodig?
De werkdruk voor verpleegkundigen is vandaag zo hoog dat meer van hetzelfde in de toekomst absoluut niet wenselijk is. De zorgvraag die op ons afkomst is van deze grootorde dat we zonder een grondige functie- en taakdifferentiatie de zorg niet meer ten volle door zuiver verpleegkundigen zal kunnen worden uitgevoerd. Zo zal reeds vanaf 2025 voor het eerst in de Belgische geschiedenis het aandeel van de minderjarigen lager zijn dan dat van de 67-plussers. Ofwel nemen we binnen dit geheel een meer coördinerende rol op waarin we de verantwoordelijkheid voor kwaliteitsvolle zorg voor onze zorgvrager ten volle dragen, ofwel zullen andere (toekomstige) beroepsgroepen dit doen. We kiezen als NETWERK VERPLEEEGKUNDE resoluut voor de eerste optie en blijven ons hierbij inzetten voor alle verpleegkundige functies.
Ontstaan nieuw wetsontwerp
We steken als beroepsorganisatie niet onder stoelen of banken dat het wetsontwerp dat vandaag op de ministerraad werd goedgekeurd het resultaat is van een denktank dat door NETWERK VERPLEEGKUNDE, samen met verpleegkundig juridisch experten en juristen werd opgestart in 2020. "We vonden dat er nood was aan verandering en wilden dit concreet maken in wetswijzigingen. Hierna hebben menig federale overlegmomenten gevolgd, taskforces, werkgroepen, adviezen bij raden en commissies, ... . We zijn tevreden dat de beroepsgroep actief betrokken werd, dit is in het verleden al heel anders geweest."
Is het wetsvoorstel dat vandaag politiek werd afgeklopt 100% wat we verlangden en voorop stelden?
Neen, bepaalde zaken mochten meer worden uitgeklaard en andere geschrapt of toegevoegd. Wel is het zo dat we veel van onze principes kunnen terugvinden in het wetsvoorstel. Lees HIER de communicatie van 24 november 2023 met wat we verwachtten.
We beseffen echter dat het hier gaat een politiek akkoord na een jarenlange impasse. Iedere bevoegde minister heeft een uiterste bijdrage geleverd om zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de diverse bezorgheden en de noden omwille van de grote diversiteit waarbinnen verpleegkundigen vandaag worden tewerkgesteld. Maar, het is het begin van een nieuwe tijdperk. De komende jaren zullen we er dan ook hard op inzetten om de onvolmaaktheden van de wet recht te trekken. We kijken voorwaarts!
Waarom houden we niet vast aan wat bestond?
Voor NETWERK VERPLEEGKUNDE is het een vaststaand feit dat de wetgeving die de uitoefening van de verpleegkunde bepaalt, dient te worden aangepast naar hoe het zorglandschap er vandaag uitziet en in de toekomst zal uitzien. Hierbij is een nieuwe definitie en vooral rol voor de verpleegkundige verantwoordelijk algemene zorg (VVAZ), als de basisverpleegkundigen van essentieel belang. We kiezen hierbij resoluut niet voor een hiërarchisch model, maar wel voor een model waarbinnen iedere verpleegkundige functie (zorgkundigen, basisverpleegkundigen, VVAZ, gespecialiseerde verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten en verpleegkundig onderzoekers) binnen hun specifiek verworven competenties kunnen uitblinken in waarvoor zij zijn opgeleid.
We beseffen dat deze wetgeving nog heel wat vorm zal moeten krijgen in het werkveld en dat praktische zaken zeker nog dienen te worden uitgeklaard. Vervolgens zijn er nog heel wat uitvoeringsbesluiten die dienen te volgen alvorens de wetgeving effectief in de praktijk kan worden toegepast. We blijven dan ook bereid verder in dialoog te gaan en mee te werken aan de verdere uitvoering.
Wat verandert er voor jou als verpleegkundige in het werkveld?
Op heden niets. Het wetsvoorstel bevestigt dat er in de wetgeving een gelijkstelling is tussen de bevoegdheden van de huidige Hbo5-verpleegkundigen en bachelorverpleegkundigen. De effectieve differentiatie start pas in 2026 wanneer de eerste basisverpleegkundigen zullen afstuderen en hierdoor voor een nieuwe taak en rol zullen worden ingezet in het werkveld.
Verder dient deze wet in de praktijk vorm te krijgen, zeker voor wat betreft het gestructureerd zorgteam. Daarom roepen we verpleegkundigen op te ijveren voor verder dialoog met hun leidinggevenden en directies, zodat het een gemeenschappelijke uitvoering wordt, waarbij verpleegkundigen inspraak hebben.