Wetsvoorstel definitie verpleegkunde en gestructureerde equipe
Dit is niet wereldschokkend, maar wel cruciaal. Er zijn essentiële elementen die niet mogen ontbreken.
Het wetsvoorstel ligt op tafel om de WUG – de wet van 10 mei 2015 op de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen – te wijzigen. Dit is niet wereldschokkend, maar wel cruciaal. Een voorstel om deze aanpassingen te gaan realiseren werd door NETWERK VERPLEEGKUNDE aan het kabinet overgemaakt begin 2023. Het moest een oplossing aanreiken om:
- de tekorten aan verpleegkundigen relatiever te maken en de huidige verpleegkundigen (bachelor en HBO5) van een nieuwe toekomstige rol te verzekeren
- de differentiatie tussen de verpleegkundige verantwoordelijke algemene zorg (VVAZ - bachelor) en de toekomstige basisverpleegkundige (HBO5) te bestendigen
- mogelijk te maken om een beperkt aantal verpleegkundige handelingen te delegeren aan andere gezondheidszorgberoepen binnen een gestructureerde equipe
- de toegang tot de functie verpleegkundig specialist te verbreden zodat vele verpleegkundigen met een master - buiten de master in verpleegwetenschappen - niet uit de boot vallen
Voor NETWERK VERPLEEGKUNDE zijn er zeer essentiële elementen die niet mogen ontbreken:
1. Definitie verpleegkunde verantwoordelijk algemene zorg (VVAZ)
5 kernhandelingen strikt voorbehouden aan de VVAZ en werd goedgekeurd binnen de FRV en TCV
- De verpleegkundige diagnostiek en het bepalen van de te verstrekken verpleegkundige handelingen en zorg;
- het voorschrijven van verpleegkundige zorg;
- het coördineren van verpleegkundige zorg;
- het uitvoeren en/of delegeren van technisch verpleegkundige handelingen;
- het toezicht op de uitvoering van gedelegeerde handelingen en zorg.
Waarom is dit belangrijk?
De 5 kernhandelingen behoren tot de enige houvast. In het recente KB voor de basisverpleegkundige wordt een onduidelijk vacuüm gecreëerd door een onderscheid te maken tussen complexe en minder-complexe zorgsituaties. Immers, de mate van uitoefening van de verpleegkunde die zij mogen hanteren zal hiervan afhankelijk zijn. Parameters hiervoor zijn echter niet vastgelegd, noch voor de medewerker, noch voor de werkgever. Dit kan ook niet op niveau van de setting bepaald worden. Het zou van onderwaardering getuigen om ouderenzorg en welzijnszorg standaard te beschouwen als minder complexe zorg.
2. Gestructureerde equipe
De delegeerbare lijst is het uiterste aantal verpleegkundige handelingen die door een basisverpleegkundige, alsook door andere gezondheidzorgberoepen; binnen een gestructureerde equipe; kunnen worden gesteld. Enkel zo kunnen we in de toekomst vrijwaren dat een duidelijke differentiatie in het werkveld gewaarborgd blijft, incluis kwaliteitsvolle zorg, patiëntveiligheid en een hierop volgend gedifferentieerd verloningsmodel.
Waarom is dit belangrijk?
Voor de bepaling van de handelingen voor de basisverpleegkundige werden de huidige handelingen van de verpleegkundigen (KB 1990) opgesplitst. Focus lag hierbij op het niet overschatten van de kennis en kunde van de eerste groep en het niet onderschatten van de kennis en kunde van de tweede groep. Zo ontstond een lijst handelingen voor de basisverpleegkundigen (delegeerbare handelingen – KB 30 oktober 2023) en logischerwijs een lijst voor de VVAZ (niet-delegeerbare handelingen).
De niet-delegeerbare handelingen werden niet willekeurig gekozen, maar behoren met recht en rede enkel toe aan de competenties van de VVAZ. We stellen hierbij de competentie van breed klinisch redeneren, waarin de VVAZ en de verpleegkundig specialist zich duidelijk onderscheiden van de basisverpleegkundige, voorop. De 5 kernhandelingen maken hier onlosmakelijk onderdeel van uit.
3. Zorgkundigen omarmen en beschermen
Eenzelfde redenering gaat op voor de zorgkundigen. Een uitbreiding van de handelingen die aan hen binnen een gestructureerde equipe kunnen worden gedelegeerd dient te worden beperkt tot de lijst van de delegeerbare handelingen die vandaag in KB 1990 voor deze functie voorzien is. Zeker in het licht van het ontwerp-KB ADL is de noodzaak naar een uitbreiding van het aantal handelingen niet gewenst. Ook de beroepsorganisatie voor zorgkundigen, BEFEZO, steunt dit ten volle.
4. Verpleegkundig specialist
Voorkomen dat vele verpleegkundigen met een master niet in aanmerking komen
De toegang tot de titel verpleegkundig specialist dient te worden verbreed van een opleiding in de verpleegkundige wetenschappen tot gezondheidswetenschappen. Zo moet bijvoorbeeld een verpleegkundige die daaropvolgend een master psychologie of farmacologie behaalt ook onder de noemer van ‘verpleegkundig specialist in de psychologie’ of 'verpleegkundig specialist in de farmacologie' te kunnen worden tewerkgesteld. Dit draagt bij aan de attractiviteit van het verpleegkundig beroep en garandeert hen ook een plaats in het hierop volgend verloningsmodel.
Verpleegkundig specialisten en gespecialiseerde verpleegkundigen niet langer laten wachten
Vanaf het niveau van de VVAZ dient een mogelijkheid gecreëerd te worden binnen artikel 23 om specifieke, medische handelingen in onderling overleg met een individuele arts over te nemen. Dit is niet enkel essentieel voor de onmiddellijke zorg op korte termijn, maar ook voor de ontwikkeling van de beroepsgroep, met nadruk op de functie van de verpleegkundig specialist. De samenstelling van de lijst die momenteel is voorzien kan nog lang op zich laten wachten. Deze tijd hebben we vandaag niet.