Nieuws NETWERK VERPLEEGKUNDE
Terug

Te weinig erkenning diabeteseducatoren


Zorg voor personen met diabetes onder druk door grote administratieve last

De cruciale rol van de verpleegkundige diabeteseducatoren wordt nog steeds miskend. Ze worden te weinig en laattijdig betrokken bij de zorgverlening. Bovendien ontvangen ze een veel te lage of zelfs helemaal geen vergoeding voor de educaties, zo leert de ervaring in de eerstelijnsgezondheidszorg. Op die manier komt de intentie om  personen met diabetes op moeilijke momenten te helpen en bij te staan onder druk. Daarenboven komen die educaties met een grote administratieve last. De cruciale rol van diabeteseducatoren is een duidelijke conclusie van een onderzoek van het NVKVV, beroepsorganisatie voor verpleegkundigen en het Wit-Gele Kruis van Vlaanderen. Het onderzoek focust op de samenstelling en de werking van het interprofessioneel team bij zowel personen met type 1 als type 2 diabetes. Dit initiatief was het gevolg van een vraag van het kabinet De Block om na te gaan of diëtist-diabeteseducatoren aan personen met diabetes kunnen aanleren hoe zelf een glycemiecontrole uit te voeren en/of een injectie aan te leren. Het onderzoek is een belangrijk signaal om aan te tonen dat de juiste expertise op de juiste plaats nog te vaak over het hoofd wordt gezien. Voor het NVKVV en het WGK is het essentieel dat het antwoord op deze politieke vraag van medio 2017 inmiddels is verworven en in de toekomst niet steeds opnieuw bevraagd wordt alvorens de nodige maatregelen worden genomen om een kwalitatieve zorgverlening te garanderen.
Volgens de Werkgroep Diabetesverpleegkundigen NVKVV bewijst de vraag van het kabinet De Block nogmaals de hardnekkige verwarring die bestaat tussen enerzijds het wettelijk kader dat bepaalt wie welke handelingen mag verrichten en anderzijds de onduidelijkheid en grensvervaging op het terrein. Daarom achten wij als verpleegkundige diabeteseducatoren de tijd rijp voor duidelijkheid.

Aanbevelingen 
Uit het onderzoek komen twee grote aanbevelingen naar voren. Ten eerste heeft de verpleegkundige diabeteseducator een onmisbare brugfunctie en ten tweede is er nood aan een interprofessioneel team met respect voor ieders plaats en taken.
Zorg aan personen met diabetes wordt uiteraard steeds vanuit een interprofessioneel team aangeboden dat bestaat uit diverse zorgdisciplines zoals de diabetesspecialist, de huisarts, de verpleegkundige (diabeteseducator), de dëtist(-diabeteseducator), de podoloog(-diabeteseducator) … Elke zorgdiscipline heeft vanuit de eigen vooropleiding een belangrijke meerwaarde binnen het team. Een diëtist wordt ingeschakeld in het kader van een dieet, een podoloog bij voetproblemen enzovoort. Om kwaliteit van zorg te bieden, moet een interprofessioneel team de diverse expertises en vaardigheden benutten en die maximaal inzetten als het gaat om de zorg voor een diabetespatiënt. Maar hoe worden diabetici precies beter van de bestaande zorgmodellen? Wie zorgt dat meningen en bevindingen van alle niveaus van zorgverlening gebundeld worden, vertaald worden en ook in de praktijk worden gebracht dichtbij de patiënt? Een duidelijke communicatie, taakafspraken, elkaar leren kennen en vertrouwen zijn onontbeerlijk voor een goede kwaliteit van zorg.

Een brugfiguur pur sang!
Een specifieke vooropleiding tot verpleegkundige legt een cruciale basis in het kader van klinisch redeneren en totaalzorg. De verpleegkundige is in de regel een belangrijke vertrouwenspersoon en het eerste aanspreekpunt voor de diabetespatiënt en de familie waardoor zij vaak de ideale persoon zijn om de brugfunctie op te nemen met het interprofessioneel team, onafhankelijk van de werksetting. De verpleegkundig diabeteseducator werkt als een echte allrounder met ondersteuning van een interprofessioneel team. Enkel de verpleegkundig diabeteseducator is, vanuit de opleiding tot verpleegkundige, wettelijk bevoegd om medicatie toe te dienen en parameters te meten en dit zodoende aan te leren aan de patiënt en/of de familie. Daarnaast zijn ze opgeleid om ruim adviezen te verlenen, info te verschaffen over bv. nevenwerkingen van medicatie, de patiënt te stimuleren tot zelfzorg e.a. De verpleegkundige staat bijgevolg in voor de directe klinisch-medische nabijheid met aandacht voor openingen tot zorgautonomie bij de patiënt en coördineert diverse zorglijnen in dat opzicht. Hier is dus sprake van een brugfiguur pur sang!

Vergoedingen in de eerstelijnsgezondheidszorg
Vandaag bedraagt de vergoeding in de eerstelijnsgezondheidszorg voor een diabeteseducatie 23,29 euro per 30 minuten. Deze vergoeding is voor de verpleegkundig diabeteseducator ruim ontoereikend om de veelheid van taken en tijdsinvestering te compenseren. De onoverzichtelijke administratie leidt vaak tot het uitblijven van een vergoeding voor verpleegkundige educaties omdat het haast onmogelijk te achterhalen is waar een diabetespatiënt nog recht op heeft. Hierdoor haken steeds meer verpleegkundige diabeteseducatoren af, uitgeput door de administratieve overlast en het uitblijven van een vergoeding. Als Werkgroep Diabetesverpleegkundigen NVKVV en WGK vragen we daarom een aanpassing van de bestaande vergoeding met 15%, als billijke compensatie voor het ruime takenpakket dat nu door verpleegkundige diabeteseducatoren wordt opgenomen.
 
De resultaten van het onderzoek zijn duidelijk. De Werkgroep Diabetesverpleegkundigen NVKVV pleit voor het afstemmen met alle betrokken zorgverleners, voor het onderling maken van duidelijke taakafspraken en voor een heldere wederkerige communicatie; drie elementen die evengoed sleutelbegrippen zijn voor een succesvol ziektemanagement. Een behandelblik die kijkt met een groothoeklens naar zorgopvolging helpt zowel zorgverleners bij hun inzet àls patiënten bij de therapietrouw.
 
Het NVKVV en het Wit-Gele Kruis van Vlaanderen vragen met het oog op de resultaten van de diabetesstudie dat volgende knelpunten bijkomend worden aangepakt:
  • een beveiligd maar gedeeld up-to-date elektronisch dossier waarbij alle gegevens voor alle betrokken zorgverleners beschikbaar zijn,
  • een vereenvoudiging van de administratieve last,
  • een ‘lease’ om deze gespecialiseerde verpleegkundigen ook op pad te sturen of aan overleg deel te laten nemen binnen het interprofessioneel team,
  • een vergoeding op maat voor deze vorm van specialisatie, die de geïnvesteerde tijd weerspiegelt en die tegemoetkomt aan de veelheid van taken die ze opneemt.

Referenties

Meer info
  • Eefje Van Nuland (WGK en Voorzitter Werkgroep Diabetesverpleegkundigen NVKVV): 0485/73.62.18