Wil je meer lezen?
Om dit artikel te lezen heeft u niet voldoende rechten.
Log in met uw account of word lid van NVKVV.
Opleiding basisverpleegkunde goedgekeurd in Vlaams parlement
Via decreet op 24 april 2024
De opstart van de graduaatsopleiding tot basisverpleegkundige werd in de zomer van 2023 bij decreet geregeld.
Die opstart kon gebeuren op basis van voormeld decreet uit 2023 (14 juli 2023) evenals de WUG-wet van 2015. Op 1 september 2023 was er nog geen uitvoeringsbesluit omtrent de basisverpleegkundige handelingen en de uitvoeringsvoorwaarden.
Om die reden werd er geopteerd om de oude HBO5-modules te blijven aanbieden (eerste jaar). Er moest evenwel nog heel wat wetgevend werk gebeuren.
Met het decreet dat op 24 april 2024 werd goedgekeurd in het Vlaams parlement wil men de structuur, het curriculum evenals de kwaliteitszorg en financiering van de opleiding regelen.
Juridisch valt de HBO5-opleiding verpleegkunde onder het secundair onderwijs. Om die reden vinden we de regels over deze opleiding ook terug in de codex secundair onderwijs. Dit heeft te maken met de organisatie. Bij de omvorming tot de graduaatsopleiding basisverpleegkunde wil men er rekening mee houden dat deze opleiding weliswaar behoort tot het hoger onderwijs, maar wordt georganiseerd door scholen voor voltijds secundair onderwijs. Deze doen dit in een samenwerkingsverband met een hogeschool.
Vanuit de overheid wil men nu de opleiding zoveel mogelijk laten aansluiten bij de methodiek van het hoger onderwijs (flexibiliteit) om zo meer rekening te kunnen houden met het volwassen doelpubliek van de opleiding.
Een belangrijk punt in de nieuwe regelgeving is dat de studietijd zal worden voorgesteld in studiepunten. Dit is al het geval in andere graduaatsopleidingen. Een vak zal minimum 3 studiepunten bedragen en de opleiding omvat minstens 3800 uren theoretisch en klinisch onderwijs. Daarnaast wil men vastleggen hoeveel uren er minstens klinisch onderwijs moet worden gegeven (maximaal 20 procent hiervan mag simulatieonderwijs zijn). Tijdens de stage geldt de uurregeling en arbeidstijd van de stageplek.
Met het systeem van studiepunten kunnen er flexibele trajecten worden uitgewerkt in functie van de individuele noden van studenten (een voorbeeld: bij een te hoge workload voor een student om het standaardtraject te doorlopen kan deze minder studiepunten opnemen), ook voor werkstudenten biedt dit mogelijkheden. Men kan ook meer studiepunten opnemen. De klassenraad moet de student wel steeds toelating geven. Verder moeten de scholen in hun schoolreglement ook een vrijstellingenbeleid opnemen.
Aangezien de methodiek van het hoger onderwijs wordt gevolgd mogen naast de studiepunten ook de ECTS-fiches ( = European Credit Transfer System) niet achterblijven. De HBO5 verpleegkunde volgde bij deliberaties het systeem van het secundair onderwijs. Dit houdt in dat men voor een module (geheel van opleidingsonderdelen) slaagde. Nu men met studiepunten werkt, zal de klassenraad moeten oordelen of men (na evaluatie) voor een opleidingsonderdeel geslaagd is.
Hoe men voor een opleidingsonderdeel slaagt (welke leerinhouden men moet kennen en hoe deze worden geëvalueerd) hoort ook in de ECTS-fiche te staan. Als je als lesgever afwijkt van de in hierin vooropgestelde evaluatie (bv. permanente evaluatie 50 % openboektoetsen (schriftelijk), 10 % participatie en 40 % groepswerk), dan is dit riskant in het kader van examenbetwistingen. Studenten zullen een tekort voor jouw opleidingsonderdeel (succesvol) kunnen aanvechten.
Inzake kwaliteitsbewaking wordt ook een en ander uitgewerkt in verband met het accreditatieproces. Dit is ook iets wat eigen is aan het hoger onderwijs. Hierbij gaat het om een keurmerk waarmee de NVAO (Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie) aangeeft dat een opleiding voldoet aan bepaalde (vooraf bepaalde) kwaliteitsmaatstaven. Het is de onderwijsinspectie die samen met de NVAO verantwoordelijk blijft voor de kwaliteitsbewaking.
Verder blijft het ook mogelijk om na 1 jaar studie de beroepskwalificatie van zorgkundige te kunnen ontvangen. Het opleidingsprogramma zal immers zo moeten worden opgesteld dat elke student die de eerste 60 studiepunten van de opleiding behaalt, de nodige opleiding heeft gehad om te volden aan het KB dat de verpleegkundige handelingen vaststelt die zorgkundigen mogen uitvoeren.
Kenmerkend voor de graduaatsopleiding is de sterke focus op praktijkervaring. Studenten zullen tijdens hun opleiding minstens in de volgende domeinen stage moeten lopen:
- heelkunde;
- geneeskunde;
- ouderenzorg;
- geestelijke gezondheidszorg;
- eerstelijnszorg;
Dit binnen de setting van een ziekenhuis ( dit is ruim, zo kan het bijvoorbeeld ook gaan om een ziekenhuis voor psychiatrische zorg of revalidatie). Een andere, al dan niet residentiële setting kan ook. Hier heeft men tal van mogelijkheden voor ogen.
Het mag ons ook niet ontgaan dat men in de toelichting van het voorstel aangeeft dat de eerstelijnszorg in de toekomst een zeer belangrijke pijler zal worden van de Vlaamse gezondheidszorg. De indieners van het voorstel willen de studenten de kans bieden om in verschillende contexten in de eerstelijnszorg stage te lopen. In het algemeen zullen er luidens de redenering achter het voorstel zo ook meer opties zijn voor stageplaatsen.
De vooropgestelde inwerkingtreding is 1 september 2024.
________________________________________________
[1] Uitgebreid uitgewerkt in het voorstel, maar lijkt mij hier minder relevant. Hier ga ik dus niet op in. Dit is nuttig voor scholen die die financiering nodig hebben om hun leerkrachten lesuren te kunnen toekennen.
[1] Er worden ook een aantal overgangsmaatregelen voorzien (zie verder).
[1] En dus niet in de codex hoger onderwijs. Daar vinden we informatie terug voor bv. bacheloropleidingen.
[1] In de mate dat dit gepast is.
[1] De volledige opleiding basisverpleegkundige omvat 180 studiepunten (3 jaar).
[1] Ik schrijf studenten, zo noemen wij hen ook op de HBO5-school. In het voorstel heeft men het over ‘cursisten’.
[1] Standaardtraject: hierbij gaat het om een studieomvang van 27 tot 33 studiepunten per semester of 54 tot 66 studiepunten per schooljaar. Studenten schrijven zich in voor het standaardtraject tenzij in die gevallen waarin de klassenraad hen de toelating geeft hiervan af te wijken.
[1] Tekst voorstel: “[…] hetzij met vrucht, hetzij met tekorten heeft beëindigd.”
[1] Details zie tekst voorstel.