Wil je meer lezen?
Om dit artikel te lezen heeft u niet voldoende rechten.
Log in met uw account of word lid van NVKVV.
Mobiliteit verpleegkundigen
Cijfers Planningscommissie
ABSTRACT
In het kader van de context van tekorten aan verpleegkundigen en getuigenissen over hoe verpleegkundigen hun sector of zelfs hun algehele beroep verlaten, ging de Cel Planning op zoek naar concrete cijfers om de mobiliteit van verpleegkundigen naar andere zorgsectoren of buiten de gezondheidszorg in kaart te brengen. Concreet hebben we onze gegevensbronnen tussen 2004 en 2018 aangewend om de evoluties van aantallen verpleegkundigen, het verlaten van gezondheidszorgsectoren en interne mobiliteit te verkennen.
De gezondheidszorgsector in haar geheel verliest jaarlijks ongeveer 4% van de workforce verpleegkundigen. Pensionering en overstappen naar sectoren buiten de gezondheidszorg zijn daar twee elementen van, maar ook andere bewegingen zoals mobiliteit binnen de gezondheidszorgsector zelf worden bestudeerd. Desalniettemin blijft de totale workforce van verpleegkundigen toenemen door het aantal pas afgestudeerde verpleegkundigen die de gezondheidszorg instromen. Wel zijn zowel het verlaten van de gezondheidszorgsector als het veranderen van subsector binnen de gezondheidszorg consistent merkbaar bij verpleegkundigen, waardoor verder onderzoek zich opdringt naar de onderliggende motivaties en opportuniteiten om
het beroep van verpleegkundige aantrekkelijker te maken.
Mei 2023; met dank aan J Berwoutsa , C Duranda a Cel Planning van het Aanbod van de Gezondheidsberoepen, Dienst gezondheidszorgberoepen en Beroepsuitoefening, DG Gezondheidszorg, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, België (plan.team@health.fgov.be)
CONCLUSIE
Bovenstaande analyses hadden als doel om te dienen als eerste verkenning van uitstroom en mobiliteit van verpleegkundigen. Hoewel deze cijfers en grafieken ons geen volkomen accuraat beeld van de uitstroompercentages kunnen geven, leren ze ons wel dat er enige mobiliteit merkbaar is tussen de sectoren en buiten de gezondheidszorg. In sommige gevallen – zoals bij pensionering – is uitstroom onvermijdelijk, maar ook andere vormen van uitstroom vielen op in deze analyses.
We zagen bijvoorbeeld dat het jaarlijkse percentage uitstroom naar activiteiten buiten de gezondheidszorgsector doorgaans rond 1% schommelt. Onze gegevens laten enkel toe om deze uitstroom in cijfers uit te drukken zonder de onderliggende oorzaak te kunnen analyseren. Daarnaast zou het voor uitstroom uit de gezondheidszorg interessant kunnen zijn om verder te kijken dan 2018, en dan vooral vanaf 2020. De COVID-19-crisis heeft immers een ontegensprekelijke impact gehad op de gezondheidszorg. Een begrip van de uitstroom vanaf deze periode lijkt essentieel om toekomstige mobiliteit in het beroep te kunnen vatten. Ook op vlak van de individuele verpleegkundige sectoren merken we toch enige mobiliteit op. Bij ziekenhuizen lijkt deze mobiliteit door de grote aanwezige workforce niet bijzonder sterk. Hierbij moet echter worden opgemerkt dat ziekenhuizen met een tekort aan verpleegkundigen kampen. Rust- en verzorgingstehuizen lijken hier nog meer onder te lijden, met een aanzienlijk aandeel verpleegkundigen dat naar de ziekenhuissector overstapt. Ook hier is het relevant om de analyses verder te zetten tijdens de COVID-19-crisis.
Samenvattend kunnen we dus stellen dat noch uit de individuele sectoren, noch uit de gehele gezondheidszorg een bijzonder grote uitstroom merkbaar is. Desalniettemin kan de beperkte mobiliteit wel als verontrustend kunnen worden beschouwd, gezien de structurele tekorten in de gezondheidszorg. Er lijkt dus enige mobiliteit aanwezig te zijn bij verpleegkundigen binnen en buiten de gezondheidszorgsector, al kan deze studie op basis van de beschikbare gegevens geen antwoord bieden op de daaraan verbonden oorzaken. Alvorens concrete aanbevelingen te formuleren, is een vervolgstudie op basis van de jaren tijdens de COVID-19-pandemie alsook kwalitatief onderzoek voor
meer inzicht in de oorzaken van mobiliteit, aangewezen.