Wetsvoorstel uitbreiding bevoegdheden naar derden
Tijdelijke uitzonderlijke maatregel
Gisteren ontving het NVKVV van het kabinet Vandenbroucke een wetsvoorstel om personen die wettelijk niet bevoegd zijn toe te staan om in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten uit te oefenen. In spoed werd gisterenavond een overleg ingepland met de Werkgroepen hoofdverpleegkundigen, ouderenzorg, directies, gehandicaptenzorg en thuisverpleegkundigen van het NVKVV. Het wetsvoorstel wordt vandaag besproken en hoog waarschijnlijk goedgekeurd in de federale kamercommissie Volksgezondheid.
Ontwerptekst wetsvoorstel
Startcitaat ontwerptekst: “De uitoefening van de verpleegkunde en van de desbetreffende verpleegkundige handelingen en het ter zake geldende kwalitatieve kader worden strikt geregeld bij de gecoördineerde wet van 10 mei 2015 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen. Als gevolg van de stijgende toename van het aantal COVID-19-patiënten die verpleegkundige zorg nodig hebben en door het toenemend ziekteverlet in de beroepsgroep van de verpleeg- en zorgkundigen is er dringend nood aan een tijdelijke maatregel die de mogelijkheid biedt kwaliteitsvolle en veilige verpleegkundige zorg zoveel mogelijk te blijven garanderen tijdens deze pandemie. Mochten er te weinig verpleeg- en zorgkundigen beschikbaar zijn, dan zal men, naargelang de evolutie van de pandemie, ook een beroep moeten kunnen doen op andere gezondheidszorgbeoefenaars of op derden, die volgens de huidige wetgeving niet bevoegd zijn om verpleegkundige handelingen te stellen, noch om de geneeskunst uit te oefenen.” Lees hier de volledige ontwerptekst.
Even terug in de tijd: eerste poging wetsontwerp
In mei 2020 heeft de toenmalige minister De Block twee Koninklijke Besluiten (KB) laten goedkeuren in het parlement die bij verpleegkundigen, voornamelijk in het Franstalige landsgedeelte, niet in goede aarde vielen. Tijdens een bezoek aan het Sint-Pieters ziekenhuis te Brussel van de toenmalig premier Wilmes draaiden verpleegkundigen haar de rug toe. Bijgevolg werden beide Koninklijke Besluiten op 19/04/2020 ingetrokken en waren ze niet meer in uitvoering vanaf 29/05/2020. Lees hier het artikel NVKVV met toelichting.
Drie belangrijke verschillen tussen de KB’s van mei 2020 en het wetsontwerp van november 2020
- De nieuwe rol “coördinerende verpleegkundigen” is respectvol geformuleerd
- Er is meer verantwoordelijkheid voor de verpleegkundigen: zij beslissen wanneer ze delegeren en aan wie
- Niet alle verpleegkundige handelingen vallen in dit voorstel te delegeren aan derden
Standpunt NVKVV: uitzonderlijke tijden vragen TIJDELIJK uitzonderlijke maatregelen
Het wetsvoorstel staat voor de werkgroepen NVKVV dicht bij de dagdagelijkse realiteit in het werkveld. Het tekort aan verpleegkundigen is vandaag prangend in o.a. de woonzorgcentra, de gehandicaptenzorg. Als de coronacurve niet drastisch daalt zal het niet lang meer duren wanneer dit tekort ook bijzonder prangend wordt in de ziekenhuizen. Onze collega’s niet-verpleegkundigen moeten binnen een veilig juridisch kader kunnen handelen opdat de zorg aan onze patiënten en bewoners ongeremd kwaliteitsvol kan blijven doorgaan. Dit wetsvoorstel moet dit voor onze collega’s mogelijk maken.
De zorgsector kampt reeds jaren met tekorten aan voldoende arbeidskrachten om kwaliteitsvolle zorg te kunnen blijven garanderen. Dit voorstel mag dan ook enkel in tijden van de COVID-19-pandemie gebruikt worden om tekorten op te vangen. Om die reden is het wetsvoorstel dan ook expliciet tijdelijk van aard.
De “coördinerende verpleegkundigen” respectvol geplaatste rol in het wetsvoorstel
Hier worden twee paragrafen geciteerd uit het wetsvoorstel: Artikel 2, 4° “de coördinerend verpleegkundige van het gestructureerde zorgteam bepaalt de activiteiten die hij toevertrouwt en de personen van het team aan wie hij deze toevertrouwt, rekening houdend met hun opleidingen en hun vaardigheden”; 6° “de activiteiten worden uitgeoefend onder het toezicht van de coördinerend verpleegkundige , die bereikbaar moet zijn. De fysieke aanwezigheid van de coördinerend verpleegkundige is hiervoor niet vereist”.
Het NVKVV pleit reeds jaren voor deze moderne rol voor verpleegkundigen en is met het toedoen van deze rol bijzonder tevreden.
!! Cascadesysteem moet worden gerespecteerd
- Ten eerste is het inschakelen van verpleegkundigen enkel verantwoord indien er nood is aan hun wettelijke bevoegdheden, alsook hun specifieke professionele verworven competenties. Hiermee vragen we ten stelligste het tekort aan verpleegkundigen te objectiveren door in de eerste plaats verpleegkundigen te ontlasten van niet-verpleegkundige taken zoals bedden opmaken, maaltijdbedeling, basislichaamszorg … Deze maatregelen moet ook na de coronapandemie structureel worden ingevoerd.
- In de tweede plaats moet de beschikbare zorgcapaciteit worden aangesproken die vandaag beschikbaar is binnen zorginstellingen die nog niet uitermate met tekorten kampen. Hiertoe werd een intersectoraal akkoord gesloten om de ‘uitwisseling’ van zorgpersoneel tussen zorginstellingen mogelijk te maken. Verder moet o.a. de medische reservelijst, de docenten verpleegkunde in de hogescholen en HBO5-scholen/brevet-scholen, gepensioneerden en de verpleegkundigen belast met uitstelbare administratieve taken ook zoveel mogelijk worden gemobiliseerd.
- Wij vragen om de uitbreiding van bevoegdheden te beperken tot de technisch verpleegkundige handelingen (art. 46, §1 en 2). Medisch toevertrouwde handelingen zijn in deze situatie niet nodig en de uitvoering zal problemen meebrengen inzake delegatie, opleiding en toezicht, en zeker inzake aansprakelijkheid voor de artsen.
Wij benadrukken hierbij de reeds voorgestelde ‘exclusieve’ lijst’ (Advies Protocolakkoord FRV en TCV 2018) van niet te delegeren verpleegkundige handelingen waarvan een verantwoorde toepassing de absolute deskundigheid van de verpleegkundige vraagt. Komende periode moet hier dringend werk van worden gemaakt in het voordeel van de aantrekkelijkheid van de opleiding verpleegkunde, de betaalbaarheid van onze gezondheidszorg, het efficiënt inzetten van het beschikbare zorgkapitaal en de zorg optimaal af te stemmen op de noden van de zorgvrager.
- Studenten verpleegkunde hebben ook in tijden van deze coronapandemie recht op een volwaardige opleiding en dus ook een volwaardige stageplaats en stagebegeleiding, aangepast aan de verwachte leercompetenties. Indien er geen aangepaste stageplaatsen zijn moet de stage worden uitgesteld. De student kan dan door de zorginstelling worden ingeschakeld met een arbeidscontract of als vrijwilliger. Uiteraard geldt hier de vrije keuze van de student.
Wat met beroepsgeheim voor 'derden' dat geen gezondheidszorgberoep zijn?
Voor deze groep moet er uitdrukkelijk worden bepaald dat de ‘onbevoegden’ vallen onder artikel 458 Strafwetboek (beroepsgeheim-) en dat zij de wet op de rechten van de patiënt moeten naleven.
______________________________________________________________