Wil je meer lezen?
Om dit artikel te lezen heeft u niet voldoende rechten.
Log in met uw account of word lid van NVKVV.
Zorgdossier en aansprakelijkheid van helpers ADL in WZC
Juridische vragen en antwoorden
Juridische vraag
Een verpleegkundige die werkt in een WZC heeft vragen bij de inzet van ‘ADL-mantelzorgers’. Wanneer een niet-zorgmedewerker/vrijwilliger komt helpen bij hygiënische zorgen zou hij de nodige zorgen moeten kunnen bekijken en nadien ook registreren. Maar indien de niet-zorgmedewerker toegang heeft tot het digitaal zorgdossier kan hij alles raadplegen. Er is geen afbakening voorzien in het elektronisch systeem. Mag de niet-zorgmedewerker/vrijwilliger toegang krijgen tot het digitaal zorgdossier om:
- De nodige zorgen te raadplegen?
- De gegeven zorgen te registreren (aftekenen van prestaties + eventuele observatie noteren)?
- Of op welke manier kan dit georganiseerd worden?
Wat met de verantwoordelijkheid bij uitvoering van het K.B. 29/02/2024 ADL bij een niet-zorgprofessional die aangenomen is door de dienst of bij een andere niet-zorgprofessional (bijv. familielid van bewoner of vrijwilliger).
Juridisch antwoord
- De vraag verwart mantelzorger met ADL-helper.
- Het gaat hier vooral over personen die helpen bij ADL-zorgen.
- De toegang tot het patiëntendossier is voorbehouden aan gezondheidszorgbeoefenaars.
Voor het verpleegdossier zijn dit de verpleegkundige, en de zorgkundige voor de handelingen waarvoor hij bevoegd is. De ADL-helper heeft geen toegang tot het dossier, kan en mag dus niets inkijken.
Overigens helpt hij de bewoner enkel om handelingen te stellen die deze zelf door leeftijd of beperking niet meer kan uitvoeren. Hij is niet bevoegd om verdere zorgen te verlenen en moet daarover ook geen informatie hebben.
Het is wel interessant om bij te houden welke helper bewoners geholpen heeft, voor de dienst en voor de ADL-helper. Naast de hygiënische zorgen geldt dit zeker voor hulp bij innemen van medicatie. Best is daarvoor een aparte lijst of dossiertje op te maken waarin afgetekend wordt. Dit kan nadien ingebracht worden in het patiëntendossier.
De GDPR-regeling verplicht dat voor dergelijk dossier, dat een gegevensbank is met persoonlijke gegevens van de patiënt(en), een verwerkingsverantwoordelijke voorzien wordt.
Zodra de verpleegkundige of arts de toestand van de bewoner evalueert en beslist dat de zorgen moeten gegeven worden door een professional (zorgkundige of verpleegkundige) gaat het niet meer om ADL maar om gezondheidszorg. Op dat ogenblik mag de ADL-helper de zorgen niet meer uitvoeren.
ADL-helper is geen gezondheidszorgberoep. Zolang de verpleegkundige/arts beslist dat de zorgen behoren tot ADL, werkt de ADL-helper niet onder hun toezicht maar zelfstandig. Hij is dan ook zelfstandig aansprakelijk voor fouten bij de uitvoering van de zorgen. Een verzekering daarvoor is aan te raden (informeren of de verzekering B.A. privéleven of ‘familiale polis’ de activiteiten dekt).
Een mantelzorger is iemand die vrijwillig één welbepaald familielid of bekende verzorgt, doorgaans thuis. De mantelzorger kan van de verpleegkundige/arts een attest krijgen dat hij bij de betrokken patiënt na opleiding één of meer verpleegkundige handelingen mag stellen.
Tenzij het attest dit anders vermeldt, mag de mantelzorger dit ook uitvoeren bij opname van de patiënt in een instelling. In dat geval moeten duidelijke afspraken gemaakt worden met de dienst over het uitvoeren van de zorgen, coördinatie met de zorgkundigen/verpleegkundigen, afspraken over tijdstip van zorg enz. De verplichting voor deze afspraak wordt best vermeld in de opname- of informatiebrochure van de instelling.