Samen tillen we de benchmark spoed naar een hoger niveau
Onderzoek gesponsord door VVVS, AFIU en werkgroep kritieke diensten NETWERK VERPLEEGKUNDE
Een benchmark is een referentiepunt waarmee prestaties, kwaliteit of andere aspecten vergeleken kunnen worden. De benchmark spoed werd in 1995 opgestart vanuit een onderzoeksopzet voor een thesis over de knelpunten in de organisatie van de spoedgevallendiensten. In een latere fase verliep dit op een meer geformaliseerde manier door de verspreiding via de beroepsorganisatie VVVS (Vlaamse Vereniging Verpleegkundigen Spoedgevallenzorg). Vandaag is dat geen exact wetenschappelijk onderzoek, maar monitort het wel algemene tendensen op spoedgevallendiensten en biedt het een handvat voor de kwaliteitsbewaking. Universiteit Antwerpen legde op vraag van de beroepsorganisaties via een onderzoek de fundering voor het verder professionaliseren van deze benchmark.
Benchmark spoed doorheen de jaren
Al sinds 1995 werd initiatief genomen om de activiteiten van spoedgevallendiensten in kaart te brengen. “De aanleiding was een thesis voor de toenmalige kaderopleiding verpleegkundigen van een hoofdverpleegkundige op een spoedgevallendienst over de knelpunten van spoedgevallendiensten doorheen de jaren”, zegt Geert Berden, lid van de werkgroep Kritieke Diensten van NETWERK VERPLEEGKUNDE en hoofdverpleegkundige op de spoeddienst van SintTrudo. “De jaren daarop wilden we oorspronkelijk enkel die data actualiseren. Al snel evolueerde dit naar een jaarlijkse bevraging. Organisaties waarderen de anonieme verwerking van de data en de vergelijkingen die ze kunnen maken met andere ziekenhuizen. Al van in het begin was de insteek van de benchmark om een variabele vragenlijst op te stellen.
Het aantal elementen waar we naar vroegen, situeerde zich tussen de zeven en dertig items. We zetten ook stappen vooruit op het vlak van verwerking. Van manueel data analyseren tot Excel en nu met geavanceerde programma’s, de bijdrage van Jef Coenen vanuit zijn betrokkenheid bij SNAP Belgium was daarbij in tussentijd ook bijzonder waardevol.”
De beroepsorganisaties namen een belangrijke rol op zich om de vragenlijst en de resultaten te verspreiden. “Waar het VVVS oorspronkelijk het initiatief nam, werden al snel AFIU en werkgroep kritieke diensten NETWERK VERPLEEGKUNDE mee betrokken. Ook zij vertegenwoordigen verpleegkundigen op spoedgevallendiensten. Deze stap naar een meer professionele, academische en wetenschappelijk onderbouwde manier van benchmarken juichen we toe.
Doelstelling voor het werkveld in de toekomst
Geert Berden, lid van de werkgroep kritieke diensten van NETWERK VERPLEEGKUNDE, besluit: “Het onderzoek formuleert drie belangrijke aanbevelingen: de creatie van dat dataplatform met een duidelijk dashboard voor inzage, benchmarking en onderzoek, het principe van cogovernance waardoor je de benchmark uitbreidt naar andere beroepsgroepen en andere deelsectoren van de zorg dan enkel de verpleegkundigen en tot slot het feit dat de dataset flexibel gehouden moet worden zodat die inspeelt op de noden en veranderingen in het zorglandschap en op de technologische ontwikkelen. Het uitbreiden naar andere deelsectoren in de zorg zou een gunstige evolutie zijn.
Heel wat afdelingen worstelen met hoe je mensen efficiënt inzet, naar spreiding maar ook naar haalbaarheid van het werk toe. In de benchmark spoed zaten we op een gegeven moment aan een plafond van 1.050 contacten per voltijds equivalent, terwijl het streefcijfer eerder rond 750 contacten wordt afgewogen. Voor 2023 evolueert dat naar 923 contacten. Afdelingen spelen in op de cijfers in de benchmark en kijken hoe ze het anders kunnen aanpakken. Al dekken cijfers niet altijd de volledige lading en moet er genuanceerd mee omgesprongen worden. Toch tonen ze bepaalde trends die aanzetten tot verder onderzoek en reflectie.”
Hoofdennamiddag VVVS in het PIVO heeft plaatsgevonden op 13 december 2024. Hier werd het rapport toegelicht en besproken.