EU-standpunt over HBO5 is geen nieuw inzicht
HBO5-hervorming is geen verborgen waarheid
Er is opnieuw discussie over de hervorming van de HBO5-opleiding verpleegkunde. Op sociale media doen berichten de ronde dat de Europese Unie nooit heeft gevraagd om de opleiding stop te zetten. Dat klopt. Volgens NETWERK VERPLEEGKUNDE is dat geen nieuwe informatie. De Europese regels over verpleegkundige opleidingen zijn al jarenlang bekend en die hadden gevolgen voor de manier waarop België zijn opleidingen organiseert.
De Europese Commissie erkent in een brief de bezorgdheden rond de hervorming van de HBO5-verpleegkundige opleiding in België, maar benadrukt dat het aan de lidstaten zelf is om hun opleidingsstructuur te organiseren. Dat antwoordde Martin Le Vrang, waarnemend afdelingshoofd van het directoraat-generaal Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Inclusie, op een brief aan Commissievoorzitter Ursula von der Leyen.
In zijn reactie onderstreept hij het belang van verpleegkundigen als ruggengraat van de gezondheidszorg, maar maakt hij duidelijk dat de EU zich niet mengt in de inhoud of organisatie van opleidingen zoals HBO5. Enkel voor het beroep van ‘verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg’ (VVAZ) zijn er EU-brede minimumnormen vastgelegd. Deze zijn vastgelegd in Richtlijn 2005/36/EG betreffende de erkenning van beroepskwalificaties. Ze omvatten een minimale opleidingsduur, minimale vaardigheden, kennis en competenties, net als een minimumlijst van opleidingsonderwerpen die een verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg moet verwerven, en moeten vooral de erkenning van kwalificaties tussen lidstaten vergemakkelijken.
NETWERK VERPLEEGKUNDE plaatst kanttekeningen
NETWERK VERPLEEGKUNDE reageert kritisch op de timing waarop deze boodschap via de sociale media wordt verspreid, net op het moment dat studenten hun studiekeuze maken. De discussie over de hervorming van HBO5 en de Europese regelgeving loopt al meer dan tien jaar. Het is geen nieuwe informatie. Waarom het nu gepresenteerd wordt alsof men een verborgen waarheid heeft ontdekt, roept vragen op.
De EU heeft nooit expliciet geëist dat de HBO5-opleiding moest verdwijnen, maar wel duidelijke voorwaarden oplegt voor het diploma van bachelor verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg. Daardoor werd hervorming onvermijdelijk. België wilde absoluut vermijden dat er op HBO5-niveau geen kortere, praktijkgerichte opleiding meer zou bestaan, met als risico dat veel gemotiveerde studenten voor een andere richting buiten de zorg zouden kiezen. Zo ontstond in 2023 het nieuwe beroep en de opleiding van basisverpleegkundige.
NETWERK VERPLEEGKUNDE onderstreept de waarde van deze nieuwe opleiding. We dragen het beroep basisverpleegkundige dan ook een warm hart toe. Het biedt veel potentieel en versterkt de samenwerking met zorgkundigen en de VVAZ.
Tot slot verwijst NETWERK VERPLEEGKUNDE naar de cijfers uit de Franstalige gemeenschap, waar men ervoor koos de HBO5-opleiding te verlengen tot 3,5 jaar om aan de EU-eisen te voldoen. Zowel daar als bij de bachelor daalden de inschrijvingen sterk. Dat toont hoe gevoelig dit debat ligt. De cijfers raadpleeg je hier.